Мероприятия, приуроченные к 35-й годовщине катастрофы на Чернобыльской АЭС, пройдут 26 апреля .У памятника жертвам чернобыльской трагедии в деревне Лешно в этот день собирается общественность, представители местной власти. В центре внимания люди, чьи судьбы овеяны разрушительным чернобыльским ветром. В их числе и житель агрогородка Лебедево Павел Бычкевич.
Читать
Республиканский форум работающей молодежи "За нами будущее" является площадкой, где участники могут поделиться своим опытом. Такое мнение корреспонденту БЕЛТА высказал председатель Республиканского совета работающей молодежи Антон Павельев.
Читать
За прошлый год судомоделисты Молодечненского центра творчества детей и молодежи «Маладик» завоевали 102 диплома на международных мероприятиях, которые проходили в Беларуси, России, Аргентине, Перу.
Читать
«Гэты настольнік ткала мая свякроў», — гаворыць стараста вёскі Хатуцічы Таццяна Мялюк.
Таццяна Васільеўна, стараста вёскі
— Прыязджайце, мая хата з самага краю. Буду вас чакаць! — гасцінна запрасіла нас стараста вёскі Хатуцічы Лебедзеўскага сельсавета Таццяна Мялюк.
Яе дагледжаная, з новымі вокнамі хата першай сустракае ўсіх, хто праз чыгуначны пераезд скіроўваецца з Заскавічаў у гэту вёску, што знаходзіцца на мяжы нашага раёна са Смаргонскім.
Аднак вядомая прымаўка «Мая хата з краю» зусім не пра Таццяну Васільеўну. Яна вельмі неабыякавы чалавек: тры скліканні запар была дэпутатам Лебедзеўскага сельскага Савета дэпутатаў, а год таму яе выбралі старастай вёскі. Родам яна з суседніх Готкавічаў, васьмігодку закончыла ў Хатуцічах, пасля Маладзечанскага ПТВ-87 уладкавалася на завод «Спадарожнік». У 1979-м у 20 гадоў выйшла замуж за Васіля Мелюка. Ён не захацеў перабірацца ў горад. Маладая сям’я пасялілася ў яго бацькоў Аляксандра Антонавіча і Ганны Мікалаеўны Мелюкоў, карэнных жыхароў Хатуцічаў. Васіль працаваў вадзіцелем у калгасе «Светлы шлях», Таццяна доўгі час загадвала фермай у Готкавічах.
— Паглядзіце, я захавала вашу газету за 1980 год. На першай старонцы – партрэт майго мужа. Ён быў перадавіком, у час уборкі перавёз збожжа больш за ўсіх. Мы вельмі добра з ім жылі: сына з дачушкай гадавалі, «Масквіча» купілі, у Заскавічах хацелі будавацца. Усё абарвалася ў адзін міг: ён трагічна загінуў, я ў 32 гады засталася ўдавой. Сыну было дзесяць гадоў, дачцэ — сем… Мы з дзецьмі засталіся жыць са свёкрам і свекрывёй. Вельмі добрымі яны былі людзьмі – працавітымі, сумленнымі, гаспадарлівымі.
Вялікі партрэт мужа Таццяны Васільеўны вісіць на сцяне. Мы размаўлялі, а ён нібыта слухаў нашу гутарку… Васілій Аляксандравіч мог бы ганарыцца сваёй сям’ёй: дзеці выраслі дастойнымі людзьмі, падрастаюць пяцёра ўнукаў, якія любяць прыязджаць да бабулі.
Моніды, Космачы, Бобрыкі
Гэтыя прозвішчы самыя распаўсюджаныя ў Хатуцічах. Стараста расказвае, што ў мінулыя часы 21 верасня, на Нараджэнне Прасвятой Багародзіцы, у вёсцы адзначалася прастольнае свята. Да 1962 года тут стаяла каплічка, ля яе праводзілася богаслужэнне.
— Мае свёкар са свекрывёй нават кабанчыка калолі да гэтага свята, бо да іх з наваколля прыязджала радня, — расказвае Таццяна Васільеўна.
Памятае яна і расповеды свекрыві пра тое, як пры Польшчы хадзілі да пана ў Беніцу на заробкі. Цэлы дзень пад спякотным сонцам жалі сярпамі жыта, а потым стаялі, схіліўшы галовы, з працягнутай рукой, каб панскі эканом паклаў ім у далонь пару злотых... Зімой не было чым у печы паліць, бо лес быў панскім. Прыходзілася ісці да пана, зняўшы шапку, чакаць, каб ён выпісаў дрэва, а потым са сваім канём на полі адрабляць.
Свякроў расказвала Таццяне Васільеўне пра свайго бацьку Мікалая Кандрацьевіча Моніда. Ён быў пісьменным, нават вучыў мясцовых дзяцей. А ў Першую сусветную вайну быў пісарам пры штабе. Сям’я качавала разам з ім. Некаторы час жылі ва Украіне і марылі хутчэй вярнуцца ў сваю родную вёску.
Адкуль пайшла назва?
У кнізе «Памяць. Маладзечанскі раён» пазначана, што вёска Хатуцічы вядомая з XIX стагоддзя. На той час яна ўваходзіла ў склад Беніцкай вобласці Ашмянскага павета Віленскай губерні. Найбольш жыхароў тут налічвалася ў 1938 годзе – 325. У 1954-м сюды былі пераселены 25 жыхароў вёскі Купрыяніца. Сёння ў Хатуцічах жывуць 56 чалавек, пераважна пенсіянеры. Ёсць дзве маладыя сям’і: Руслан і Анастасія Дземешы, у якіх падрастае сын Арцём, а таксама Андрэй і Наталля Моніды, якія гадуюць дачку Ксенію.
Жыхары Хатуцічаў у мінулым стагоддзі.
Праз вёску пракладзены асфальт.
— Гэта былы старшыня калгаса «Светлы шлях» Уладзімір Калачык пакінуў аб сабе добрую памяць, — з удзячнасцю гаворыць Таццяна Васільеўна.
Два разы на дзень ходзіць маршрутны аўтобус у горад, непадалёк – чыгуначны прыпынак. Па панядзелках і чацвяргах прыязджае аўтакрама, кожны чацвер камунальныя службы вывозяць смецце. Калі здараюцца якія-небудзь праблемы, вяскоўцы звяртаюцца да старасты, яна звязваецца з сельсаветам, дае заяўку. Такім чынам даводзілася вырашаць пытанне з асвятленнем вуліцы. Гаворыць, што цяпер ліхтары гараць.
Што тычыцца назвы вёскі, то па адной з версій яна ўтварылася ад слоў «хаткі», «хутары», якіх шмат было ў наваколлі. Аўтары кнігі «Назвы зямлі маладзечанскай. Айконімы» Віталій Мяцельскі і Паліна Фалей выказваюць меркаванне, што назва Хатуцічы магла пайсці ад фінскай асновы hauduttaa, што азначае «запарваць, тушыць (мяса)». Аўтары зазначаюць, што Маладзечанскі раён захоплівае зону распаўсюджвання фінскай тапаніміі, а гэта назва супастаўляльная з назвамі вёсак Кухары, Пекары.
Лясок, што знаходзіцца непадалёк ад мясцовых могілак, здаўна называлі «Сава». Ёсць тут і сваё Глінішча, Плаксіны (месца, дзе разліваецца канава). Рэчка, што цячэ паміж Хатуцічамі і Конавічамі, называецца Вярценка, бо яна і праўда ўецца змейкай.
Ткалі ручнікі, пяклі ў печы пірагі
— Пры мне свякроў хлеб у печы не пякла, толькі пірагі на святы. Яны ў яе былі адмысловыя. Мяне таксама гэтай няпростай справе навучыла, — успамінае мая субяседніца. – Памятаю яшчэ, як свякроў ткала ручнікі, настольнікі, устанавіўшы кросны ў паветцы. Яе вырабы і сёння захоўваю.
Сярод мясцовых жанчын-рукадзельніц Таццяна Васільеўна называе Усцінню Піліпаўну Космач, якая і шыла, і хлеб смачны пякла. Была яна вельмі мудрай жанчынай, многія звярталіся да яе па параду. А яшчэ яна была глыбока веруючым чалавекам, кіравала хорам у Беніцкай царкве, шмат гадоў адпявала нябожчыкаў ва ўсёй акрузе.
У савецкія часы ў вёсцы працавалі клуб, бібліятэка, якімі шмат гадоў загадвала Галіна Іванаўна Монід. У клубе па выхадных да самай раніцы іграў на сваім акардэоне полькі ды вальсы франтавік Васіль Бобрык з Готкавічаў…
Дырэктар захапіў гісторыяй
Да 1980-х гадоў у Хатуцічах працавала васьмігадовая школа, у якой вучыліся дзеці не толькі з гэтай вёскі, але і з Готкавічаў, Конавічаў.
Вучні і настаўнікі Хатуціцкай васьмігодкі. Чацвёрты справа ў першым радзе – дырэктар школы Аркадзій Касцюк. У другім радзе другі справа – Васілій Мялюк, будучы муж старасты вёскі.
— У нашым класе было 16 вучняў, — успамінае Таццяна Васільеўна. – Нашай першай настаўніцай была Зінаіда Міхайлаўна Вайда. Яе дом быў насупраць школы. А з прадметаў я найбольш любіла гісторыю, якую вельмі цікава выкладаў дырэктар школы Аркадзій Сямёнавіч Касцюк. Нямнога засталося нашых настаўнікаў. На Смаргоншчыне ў вёсцы Міхневічы жыве Марыя Іосіфаўна Кавака, якая таксама была дырэктарам школы, у Заскавічах — Тамара Аляксандраўна Сарока, якая выкладала фізіку, матэматыку, у Смаргоні – матэматык Зінаіда Канстанцінаўна Шульжыцкая.
Сярод вядомых у нашым раёне выпускнікоў Хатуціцкай школы былы дырэктар гімназіі №7 Вольга Малярэвіч, былы дырэктар гармалзавода Уладзімір Бобрык.
Таццяна Васільеўна падлічыла, што родам з Хатуцічаў
15 настаўнікаў, два медыкі, два свяшчэннікі. У гэтай аддаленай ад цэнтра прыгожай вёсцы нарадзілася і жыве шмат працавітых, паважаных, добрых людзей, якія захавалі бацькоўскія дамы, шануюць сваю спадчыну, садзяць сады, упрыгожваюць сядзібы кветкамі.
— У нашых Хатуцічах летам нават кавуны вырошчваюць. Прыязджайце, будзе што сфатаграфаваць! – запрасіла стараста.
Абавязкова прыедзем!
Анжаліка КРУПЯНЬКОВА.
Фота: АЎТАР, архіў Таццяны МЯЛЮК.
Сельскіх гаспадароў, якія гадуюць авечак, у нашым раёне можна пералічыць па пальцах. Адзін з іх Аляксей Кузін, жыхар вёскі Хатуцічы Лебедзеўскага сельсавета. Нядаўна мы завіталі да яго ў госці.
Читать
Делегация Белорусского республиканского союза молодежи представляет страну на региональном этапе Всероссийского молодежного образовательного форума "Территория смыслов", который проходит в Псковской области с 12 по 17 апреля, сообщила корреспонденту БЕЛТА официальный представитель Центрального комитета БРСМ, руководитель делегации Кристина Кечко.
Читать
Многія вераць, што добрае надвор’е спрыяе душэўнаму ўздыму, а дрэннае выклікае дэпрэсію. Але ці існуе такая заканамернасць на самай справе і што рабіць, калі настрой дрэнны? Пра гэта мы спыталі ў жыхароў нашага горада.
Валерый ЛАПС, работнік сферы паслуг:
— Настрой сапраўды залежыць ад надвор’я. Калі свеціць сонца, то весялей становіцца на душы. Аднак нават у халодны, дажджлівы дзень не варта паддавацца песімізму. Сам так не раблю і іншым не раю. Заўсёды прытрымліваюся аптымістычнага погляду на жыццё. Стараюся падняць настрой сабе і іншым.
Наталля ЖАБРОЎСКАЯ, у адпачынку па доглядзе дзіцяці:
— Гадуем з мужам дваіх сыночкаў – шасцігадовага Максіма і Мацвея, які нарадзіўся тры месяцы таму. Дзеці сумаваць не даюць. Іх усмешкі ўзнімаюць настрой. Што тычыцца надвор’я, яно сапраўды можа ўплываць на эмоцыі. Для мяне добрыя спосабы зарадзіцца пазітывам — сустрэчы з сябрамі, прагулкі на свежым паветры, а таксама смачны, духмяны чай.
Раман СКАРУЛЬСКІ, пенсіянер:
— Люблю ўсе поры года, таму надвор’е не вельмі ўплывае на мой настрой. Калі ўсё ж пачынаю сумаваць – іду ў лазню. Добрая пара дае зарад бадзёрасці на тыдзень! Нездарма лазня была папулярная ва ўсе часы.
Дар’я ПЯЦЬКО, студэнтка:
— Вядома, хочацца больш сонца і цяпла, асабліва вясной. Калі настрой «не вельмі», чытаю кнігі. Люблю фантастыку і дэтэктывы некаторых аўтараў. А вось сумаваць не люблю. У каледжы, дзе вучуся, праводзіцца многа мерапрыемстваў. Сумаваць проста няма калі.
Таццяна КАРПОВІЧ, работніца сферы культуры:
— Лічу, што нягледзячы на любыя капрызы надвор’я, у чалавека заўсёды павінен быць пазітыўны настрой. Людзям трэба навучыцца радавацца жыццю ў любой сітуацыі. Калі за акном дождж, трэба прыгадаць прыемныя моманты. А галоўнае, на мой погляд, гэта надвор’е ў доме.
Тэкст і фота: Алег БЯГАНСКІ.
Читать
Гражданская инициатива - важнейший ресурс в достижении целей развития любого демократического государства, заявил заместитель председателя Палаты представителей Валерий Мицкевич во время круглого стола на тему "Белорусский союз женщин и молодежная инициатива" в Палате представителей, передает корреспондент БЕЛТА.
Читать
В этом году исполняется 60 лет со дня первого в истории человечества космического полета, который совершил советский космонавт Юрий Гагарин 12 апреля 1961 года. По инициативе Генеральной ассамблеи ООН 12 апреля провозглашено Международным днем полета человека в космос.
Читать
Более 130 выпускников медицинского колледжа имени И.В. Залуцкого получили распределение на свои первые рабочие места. Где начнется их трудовой путь и чего они ожидают?
Читать